Tekst: Wim Broerse

Visiteur? Visite? Wat moet ik daar nou weer mee...Deze visite leggen we niet daadwerkelijk af. Nee, we zijn uitgenodigd bij de cargo-visiteurs. Visiteurs zijn medewerkers, die een trein inspecteren, onderzoeken (Van Dale: visiteren = inspecteren). Zij zijn er voor verantwoordelijk dat treinen in goede staat vertrekken en hun doel bereiken, of, zoals het omschreven staat op hun website: “De visiteur-cargo (VC) is medeverantwoordelijk voor de veiligheid en de inzetbaarheid van het rollend materieel van SBB Cargo. Hij beoordeelt zowel de mate van inzetbaarheid, als ook de toestand van wagon en lading. De VC neemt indien nodig beslissingen omtrent eerste maatregelen met in acht neming van veiligheid, het belang van de klanten en de kwaliteit.” Het makkelijkste zou zijn om in het geval er afwijkingen worden aangetroffen, de wagon uit te laten rangeren. Maar dit zou niet in het belang van de klant zijn, omdat op deze manier er alleen maar vertraging in het vervoer optreedt. Daarom zal een visiteur altijd naar een oplossing zoeken. Visiteurs zijn bij het beladen een belangrijke “gesprekspartner”, zowel intern als extern.

De taken van de visiteur
Een goederenwagon kent doorgaans een revisietermijn van zes jaar. Gedurende die tijd wordt deze door heel Europa ingezet en legt aardig wat kilometers af. Voordat een trein vertrekt krijgt deze een visuele controle van de visiteur. Hij of zij kijkt met een kennersblik naar de algehele toestand van de wagon, of er schade is aan de wagon, neemt remproeven en beoordeelt de wijze van belading. Door de ruime revisietermijn wordt er zeer veel waarde gehecht aan het oordeel van een visiteur. Deze controle vormt een wezenlijk onderdeel van het preventieve onderhoud. De VC beoordeelt of een aangetroffen mankement ter plaatse kan worden verholpen, of dat de wagon uit dienst moet worden genomen.

De VC is op de hoogte van de diverse ladingvoorschriften en het gedrag van de diverse soorten lading tijdens het transport. Hij gaat ook na of het toegelaten gewicht niet is overschreden. Indien er van een afwijking van de veiligheidsvoorschriften sprake is, beoordeelt de VC of er voldoende aanvullende waarborgen voor de veiligheid zijn. Ook bij bijzondere transporten heeft de VC een duidelijke rol. Op grond van zijn kennis van de nationale en internationale regelgeving adviseert hij de klanten. Het vermelden waard in dit verband is het KV, het zogenaamde gecombineerd vervoer (Kombinierte Verkehr – red), waar wagon en lading een eenheid vormen. De Rollende Autobahn, Rollende Landstrasse, geconditioneerd onbegeleid vervoer, ACTS-containers en andere technieken vereisen alle hun eigen specifieke kennis. En die kennis is aanwezig bij de VC. De VC heeft zeer veel kennis als het gaat om het rollend materieel of de beladingtechnieken van bijvoorbeeld bouwmachines, landbouwmachines, bussen, vrachtwagens enzovoorts. In voorkomend geval is de VC de meewerkend voorman van een team verladers.

De opleiding
Hoe wordt men nu VC? Allereerst dient men een 3-jarige basisopleiding in de metaalverwerkende of vergelijkbare sector te hebben, die met het behalen van een diploma afgesloten is. En, omdat er vrij vaak klanten bezocht moeten worden op hun eigen locatie, is een rijbewijs ook een vereiste. Vervolgens zijn de steekwoorden: Flexibel, stressbestendig, gezond, verantwoordelijkheidsgevoel, klantgericht, zelfstandig, en leergierig op dit vak van toepassing. En men moet bereid zijn in onregelmatigheid te werken. Een VC wordt hoofdzakelijk in het Cargoverkeer ingezet. Maar er wordt ook regelmatig reizigersmaterieel geschouwd, bijvoorbeeld als dit meegenomen wordt in een goederentrein. Daarom moet de VC ook kennis hebben van het reizigersmaterieel.

De opleiding tot VC duurt zeven maanden. In die tijd moet de aankomend VC tien modules doorlopen, met aansluitend een praktisch en een theoretisch examen. Daarna krijgt de VC op zijn werkplek nog een aanvullende praktische opleiding. Vervolgens is er per drie jaar een periodieke test en vindt er regelmatig bijscholing plaats.

De werkzaamheden

Eén van de taken van de VC is het houden van de (hoofd)remproef. Dit gaat als volgt: De voor vertrek gereedstaande trein wordt met een ter plaatse aanwezige reminrichting verbonden. Door het verlagen van de druk in de remleidingen wordt vervolgens de rem van de gehele trein in werking gesteld. De VC loopt hierna de gehele trein langs en controleert bij elke wagon of de rem-schoenen vast op het wiel “aanliggen”. Daarbij gebruikt hij een speciale hamer op een lange steel. Daarmee tikt hij het wiel aan en aan de hand van het (doffe) geluid kan hij horen of de remmen goed aanliggen. Wordt er een defect aangetroffen, dan kijkt de VC wat de oorzaak kan zijn en of dat ter plaatse kan worden verholpen. Kan dit niet, dan wordt er een formulier op de wagon aangebracht en wordt de treindienstleider van het defect op de

Een zgn. vaste reminrichting. www.cargo-visiteur.ch

hoogte gebracht. Dit is belangrijk, omdat de snelheid van de trein aangepast moet worden in verband met een verminderde remwerking. In dit geval moet de VC de remmen van de betreffende wagon uitschakelen en ontluchten en de treindienstleider daarvan op de hoogte stellen. Is de VC zodoende langs de gehele trein gelopen, dan wordt de luchtdruk in de remleidingen weer opgebouwd. Daardoor “lossen” de remmen. Dit kan, ook weer afhankelijk van de lengte van een trein, een paar minuten duren. Daarna mag de VC weer de hele trein nalopen om te kijken of alle remschoenen gelost zijn en er overal druk is. Deze keer loopt de VC de trein aan de andere zijde na. Ook dan tikt hij weer het wiel aan en hoort aan de voortgebrachte (hoge, iets nagalmende) toon of het wiel vrij is. Ook dit is weer belangrijk, want een slepende remschoen kan tot oververhitting en uiteindelijk vastlopen, of zelfs een gebroken wiel leiden. Voor een remproef van een goederentrein heeft de VC, afhankelijk van de lengte van de trein, ongeveer 50 minuten nodig. Goederentreinen kunnen een lengte hebben van 750 meter en een totaal gewicht van 2000 ton. Vanwege dit gewicht is de remproef en de schouw van een trein van groot belang.

Een remschoen in vrije stand. www.cargo-visiteur.ch

Nadat de hoofdremproef heeft plaatsgevonden, wordt de trein aan een loc gekoppeld. Daarna vindt er nog een aanvullende remproef plaats. Daarbij wordt alleen het functioneren van de rem bij de eerste wagon bekeken. Remmen, lossen... en de trein is gereed voor vertrek. De controle van de lading ligt ook, zoals eerder gemeld, bij de VC. Daarbij let hij vooral op de wijze van “stouwen”. Hoe is de lading aangebracht, hoe is deze bevestigd?

Zo'n lading heeft zeker de aandacht van de VC. www.cargo-visiteur.ch

Vooral open wagons mogen zich verheugen in de aandacht van de VC. Gesloten wagons hebben namelijk doorgaans geen problemen als het gaat om het vrije profiel. Open wagons kunnen makkelijk hoger en breder beladen worden dan toegestaan. Ook vereist elke soort lading zijn eigen bindmiddel, zodat de lading niet kan gaan schuiven. Om vast te stellen of de lading aan alle maten voldoet staan de VC diverse middelen ter beschikking. Profielmallen, tabellenboeken van verschillende spoorondernemingen en natuurlijk de meetlat.

De Persoonlijke Standaard Uitrusting (PSU) van de VC. www.cargo-visiteur.ch

Geraadpleegde bronnen:
- www.cargo-visiteur.ch